Majoor Robert Cain was een van de vijf Britse soldaten die tijdens de Slag om Arnhem een Victoria Cross verdiende: de hoogste Britse militaire onderscheiding. Van deze vijf soldaten is Robert Cain de enige die de Slag om Arnhem overleefd heeft.
Majoor Cain landde samen met de South Staffords op maandag 18 september 1944 op de Ginkelse Heide. Het South Staffords Regiment probeerde zich dinsdag 19 september een weg naar de brug te vechten. Door een overmacht aan Duitse tanks strandde die aanval bij het gemeentemuseum op de Utrechtseweg.
Omdat majoor Cain de hoogste officier van de eenheid was die niet was gesneuveld of gewond was geraakt, probeerde hij de chaotische aftocht van de South Staffords in goede banen te leiden.
In Oosterbeek was het restant van de eenheid van Cain mede verantwoordelijk voor de verdediging van de oostkant van de Britse sector, bij de Oude Kerk aan de Benedendorpseweg. Door het heldhaftige optreden dat hij hier aan de dag legde, verdiende hij het Victoria Cross.
Door de desastreuze aanval bij het gemeentemuseum had Cain een intense haat ontwikkeld tegen de Duitse tanks. Hij zag het als zijn belangrijkste taak om er zoveel mogelijk uit te schakelen als mogelijk was.
Uit de voordracht voor het Victoria Cross:
“Majoor Cain was door zijn uitstekende plichtsbetrachting en opmerkelijke leiderschapskwaliteiten grotendeels persoonlijk verantwoordelijk voor het redden van een vitaal sectorfront.”
Op 20 september naderde een Tiger-tank het gebied dat door de compagnie van Cain werd verdedigd. Majoor Cain ging alleen, gewapend met een PIAT anti-tankgeweer op pad om de tank uit te schakelen. Hij nam een positie in en wachtte tot de tank op slechts 20 meter afstand was voor hij het vuur opende.
De tank stopte onmiddellijk en draaide zijn kanon. In een poging Cain uit te schakelen schoot de Duitse tank de hoek van een huis weg. Cain raakte gewond door het vallende metselwerk, maar hij bleef met zijn PIAT vuren totdat hij de tank had geïmmobiliseerd. Inmiddels hadden andere soldaten een 75 mm houwitser in stelling gebracht die de tank volledig vernietigde.
Cain had zijn aandacht inmiddels gericht op de volgende tank. De granaat in zijn anti-tankgeweer ontplofte echter voortijdig. Cain werd verblind door de klap en werd met een zwartgeblakerd gezicht afgevoerd naar een eerste hulppost.
Niet gewond genoeg
Cain was bang dat hij blind was, maar zijn gezichtsvermogen keerde na een half uur weer terug. Tegen het advies van de dokter in verklaarde hij zichzelf weer klaar voor de strijd. “Ik ben niet gewond genoeg”, aldus Cain.
In de dagen die volgden ging majoor Cain, vaak in zijn eentje, met een PIAT op jacht naar Duitse tanks. Op vrijdag 22 september barstten zijn trommelvliezen als gevolg van de constante explosies. Cain stopte watten in zijn oren en ging verder.
Op een gegeven moment was de munitie voor de PIAT’s op was. Cain improviseerde door in plaats daarvan mortiergranaten te gebruiken om tanks uit te schakelen.
Toen Robert Cain op dinsdag 26 september samen met het restant van de Airborne divisie werd geëvacueerd over de Rijn had hij in totaal zes tanks uitgeschakeld, waaronder vier Tiger tanks. Daarnaast had hij ook nog een aantal stuks gemotoriseerd veldartillerie vernietigd.
Uit de voordracht voor het Victoria Cross:
“Tijdens de slag om Amhem toonde majoor Cain zich voortreffelijk dapper. Zijn uithoudingsvermogen en leiderschap wekten bewondering bij zijn collega’s en verhalen over zijn dapperheid werden voortdurend uitgewisseld tussen de troepen. Zijn koelbloedigheid en moed onder onophoudelijk vuur kon niet worden overtroffen.”
Na de oorlog keerde Cain terug bij de baan die hij voor de oorlog had bij Shell. Hij werkte in Azië en later in het westen van Afrika. In 1965 keerde hij terug naar Groot-Brittannië, en ging wonen op het eiland Man. Cain overleed in 1974.
Top Gear
Jeremey Clarkson (die ja, van Top Gear) maakte een paar jaar geleden een indrukwekkende documentaire over de geschiedenis van het Victoria Cross. Daarin wordt uitgebreid stilgestaan bij de heldendaden van Robert Cain tijdens de Slag om Arnhem.
Clarkson: “Robert Cain was een van de vijf Britse soldaten die na de Slag om Arnhem is onderscheiden met het Victoria Cross, en de enige die het na kon vertellen. Niet dat hij erover vertelde.”
“Ik heb hem helaas nooit ontmoet, en dat is jammer vanwege twee redenen. Op de eerste plaats ben ik gefascineerd door VC-winnaars en op de tweede plaats: ik ben getrouwd met zijn dochter.”
De (zeer goede) documentaire is hieronder te zien.
De vijf Victoria Crosses tijdens de Slag om Arnhem werden toegekend aan:
Luitenant John Hollington Grayburn
Flight Lieutenant David Samuel Anthony Lord
Lance-sergeant John Baskeyfield
Kapitein Lionel Queripel
Majoor Robert Henry Cain.
