Dit gebeurde er op woensdag 20 september: De Rijnbrug gaat verloren, de Waalbrug wordt veroverd

Woensdag 20 september vormde zich bij Oosterbeek de Britse perimeter. Bij de brug vochten de paratroopers verbeten in de hoop dat zij tijdig door de geallieerde grondtroepen ontzet zouden worden. Vanuit Nijmegen moest echter eerst de Waalbrug veroverd worden. Dat lukte pas in de avond. Van Britse tegenstand bij de Rijnbrug in Arnhem was toen amper meer sprake.

Op deze pagina een link naar de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de Slag op Arnhem op woensdag 20 september.

Zo ontstond de Britse perimeter in Oosterbeek

Na het mislukken van de aanval op Arnhem, trokken de meeste overlevende Britse troepen in een wanorderlijke terugtocht naar Oosterbeek, weg van de Duitse troepen en Sturmgeschütze. Op die manier ontstond de Britse perimeter bij Oosterbeek eigenlijk toevallig.

Het Britse bruggenhoofd aan de noordkant van de Rijn was vanaf woensdag 20 september de plek van waaruit de Britse 1st Airborne Division haar positie met hand en tand verdedigde.

---

Woensdag 20 september: Lonsdale Force houdt stand tegen Duitse tankaanvallen

De restanten van de vier bataljons die dinsdag 19 september hadden geprobeerd om via de Utrechtseweg en de Onderlangs door te breken naar de Rijnbrug, hadden zich in een chaotische aftocht teruggetrokken tot aan Oosterbeek.

Onder leiding van majoor Dickie Lonsdale vormden ze daar een paar honderd meter ten oosten van de Oude Kerk aan de Benedendorpseweg een verdedigende stelling. Terwijl de Britten zich daar in de ochtend van woensdag 20 september nog aan het organiseren waren, kregen ze te maken met een zware Duitse aanval met tanks en infanterie.

---

Victoria Cross: John Baskeyfield

Sergeant John ‘Jack’ Baskeyfield was een van de vijf Britse soldaten die tijden de Slag om Arnhem een Victoria Cross verdiende: de hoogste Britse militaire onderscheiding. Op de ochtend van woensdag 20 september bediende Baskeyfield een 6 ponder anti-tankgeschut op de hoek van de Acacialaan en de Benedendorpseweg in Oosterbeek.

---

Woensdag 20 september: Duitsers roken de Britten uit bij de Rijnbrug

De Duitse tanks en het geschut rond de brug werd na twee dagen van vergeefse aanvallen nu gebruikt om de huizen waar de Britten zich verschanst hadden in puin te schieten.

Met vlammenwerpers en fosforgranaten werden de panden bovendien in brand gestoken. De Duitsers wilden per se de brug weer in handen hebben zodat ze tanks en materieel naar Nijmegen konden sturen. De Britten probeerden zo lang mogelijk stand te houden.

---

Woensdag 20 september: de Eusebiuskerk vliegt in brand

De Eusebiuskerk werd bij het bombardement op de Rijnbrug van 7 oktober 1944 zo goed als vernietigd. Maar al tijdens de Slag om Arnhem liep de kerk grote schade op. Als gevolg van Duitse beschietingen op de kerk, vloog de Eusebius op woensdag 20 september in brand.

Zowel de torenspits als het dak van de kerk branden daardoor volledig uit. Lees verder…

---

130 Britse soldaten proberen uit te breken bij de Rijnbrug

Op woensdagavond 20 september moesten de Britse soldaten bij de Rijnbrug in Arnhem hun positie opgeven. Ongeveer 130 Britten probeerden uit te breken via de Walburgiskerk.

Aan het eind van woensdagmiddag 20 september hadden de Britten bij de Rijnbrug nog maar een paar panden in handen. Alle panden aan de oostkant van de Rijnbrug waren inmiddels in Duitse handen, en aan de westkant stonden alle huizen die de Britten nog bezet hielden inmiddels in brand. Voor de Britten zat er niks anders op dan om uit te breken. Er waren eenvoudigweg geen panden meer over die verdedigd konden worden.

---

De heldhaftige oversteek over de Waal

‘The Crossing’ wordt het kortweg door de Amerikanen genoemd. Op woensdag 20 september staken de soldaten van het 3e Bataljon van het 504e Infanterieregiment in 26 canvas bootjes de Waal over om de Waalbrug bij Nijmegen vanaf de noordkant aan te kunnen vallen.

Generaal Jim Gavin van de 82nd Airborne Division had de dag ervoor geconcludeerd dat het alleen met een aanval van beide kanten zou lukken om de Waalbrug te veroveren. De Duitse tegenstand bij de brug in Nijmegen was te sterk gebleken.

---

De Amerikanen weten woensdagavond 20 september de Waalbrug te veroveren

In 26 canvasbootjes hadden 260 soldaten van het 504e Parachutisten Regiment op woensdagmiddag 20 september de oversteek over de Waal gemaakt. Ondanks een rookgordijn en dekkingsvuur van tanks den mitrailleurs waren er veel slachtoffers gevallen. In totaal vielen er bij de oversteek 48 doden en waren er vele tientallen gewonden.

Majoor Julian Cook had minder dan 200 soldaten over voor deel twee van zijn opdracht: het veroveren van de noordkant van de spoorbrug en de Waalbrug. Maar Cook hoefde geen moeite te doen om zijn troepen aan te sporen. Het was na de bloedige oversteek nu pay back time.

---

Hadden de Britse tanks 20 september vanaf Nijmegen door kunnen rijden naar Arnhem?

Sommige vragen zijn zelfs zoveel jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog nog altijd niet echt beantwoord. Een van die vragen is of de Britse tanks woensdagavond 20 september vanaf de zojuist veroverde Waalbrug hadden kunnen doorrijden naar Arnhem.