Hoe zat het ook alweer met de Slag om Arnhem? Hier tref je in 600 woorden een korte samenvatting aan van de belangrijkste gebeurtenissen in september 1944. De links in de tekst verwijzen naar pagina’s die meer vertellen over de betreffende gebeurtenis.
Met operatie Market Garden wil Montgomery de gevreesde Duitse Antlantikwall omzeilen. Drie luchtlandingsdivisies worden bij bruggen over de rivieren in Nederland gedropt, waarna het geallieerde grondleger via die bruggen wil oprukken naar het noorden.
De 1e Britse luchtlandingsdivisie krijgt opdracht om de bruggen bij Arnhem (de spoorbrug, de Rijnbrug en de brug bij Westervoort) te veroveren en rond Arnhem een verdedigingslinie te vormen. De Duitsers moeten twee dagen tegengehouden worden. Dan worden de Britten ontzet door het geallieerde grondleger, aldus het plan.
Op 17 september 1944 landt de helft van de 1e Britse luchtlandingsdivisie bij Wolfheze. Er zijn te weinig vliegtuigen om de divisie in één keer over te zetten. De andere helft van de divisie landt op 18 september. De Poolse Parachutistenbrigade onder leiding van generaal Sosabowski moet op 19 september landen.
Omdat de landingsgebieden beschermd moeten worden voor de komende landingen, zijn slechts drie bataljons, zo’n 2.500 soldaten, beschikbaar om op te rukken naar Arnhem.
De Duitsers reageren razendsnel na de luchtlandingen. Onderdelen van de 9e en 10e SS-pantserdivisie, die ten noorden van Arnhem gelegerd zijn, blokkeren al snel na de landingen de wegen naar Arnhem. Het 1e bataljon en het 3e bataljon lopen daardoor vast ter hoogte van Oosterbeek.
De route van het 2e bataljon, onder leiding van John Frost, loopt langs de Rijn. Die route wordt niet door Duitse troepen geblokkeerd. Het bataljon van Frost bereikt de noordelijke kant van de Rijnbrug. In totaal 750 Britten verschansen zich in de huizen rond de brug om Duitse aanvallen af te slaan.
Die eerste aanval komt op 18 september ’s ochtends. Een gepantserde Duitse colonne die via het zuiden over de brug komt, wordt vernietigd.
Op 18 september landen bij Wolfheze de resterende troepen van de Britse luchtlandingsdivisie. Nu de gehele divisie geland is, rukken de Britten massaal op naar Arnhem, maar de opmars stokt in Lombok, in het westen van Arnhem. De Duitse tegenstand is te sterk.
Op 19 september wagen de Britten een ultieme poging om bij de brug te komen. Maar hun aanval via de Onderlangs en de Utrechtseweg wordt gestuit door Duitse tanks en kanonnen. Britten die niet gesneuveld zijn of gevangen zijn genomen, trekken zich terug tot aan Oosterbeek, waar een verdedigende perimeter wordt gevormd.
Ondanks alle Duitse aanvallen op de Rijnbrug, houden de mannen van John Frost hardnekkig stand. Ze hopen op tijd ontzet te worden door het grondleger, maar de geallieerden hebben in Nijmegen de Waalbrug nog niet veroverd.
De Britse perimeter in Oosterbeek blijkt sterk genoeg om dagenlang de massale Duitse aanvallen met tanks, vlammenwerpers en mortieren te weerstaan. Maar in de avond van 20 september moeten de uitgeputte Britten bij de Rijnbrug na drie dagen van onophoudelijke gevechten de strijd staken. De Rijnbrug is weer in Duitse handen.
In Nijmegen is dan net de Waalbrug veroverd, maar de geallieerden zijn niet in staat door te stoten naar Arnhem.
Door slecht weer landt de Poolse parachutistenbrigade pas op 21 september. Omdat de landingsgebieden bij Oosterbeek veroverd zijn, landen de Polen in Driel aan de zuidkant van de Rijn. De bedoeling is dat ze gebruik maken van het Drielse veer om in Oosterbeek de Britten te ondersteunen, maar het voetveer is veroverd door de Duitsers.
In de dagen die volgen weten ruim honderd Polen via vlotjes de Britse perimeter te bereiken. Geallieerde tanks hebben inmiddels de zuidoever van de Rijn bereikt, waar ze een welkome steun bieden aan de Britten bij Oosterbeek.
Maar ruim een week na de luchtlandingen moet de geallieerde legerleiding concluderen dat operatie Market Garden mislukt is. De Britten in Oosterbeek worden in een nachtelijke operatie teruggetrokken over de Rijn. Van de 11.000 Britten die geland zijn, keren slechts 2.293 soldaten terug in de geallieerde linies.
