‘The Crossing’ wordt het kortweg door de Amerikanen genoemd. Op woensdag 20 september staken de soldaten van het 3e Bataljon van het 504e Infanterieregiment in 26 canvas bootjes de Waal over om de Waalbrug bij Nijmegen vanaf de noordkant aan te kunnen vallen.
Generaal Jim Gavin van de 82nd Airborne Division had de dag ervoor geconcludeerd dat het alleen met een aanval van beide kanten zou lukken om de Waalbrug te veroveren. De Duitse tegenstand bij de brug in Nijmegen was te sterk gebleken.
Doordat de boten die benodigd waren voor de oversteek helemaal uit België moesten komen, duurde het tot woensdag 20 september 15.00 uur voor de geplande oversteek kon plaatsvinden. Het konvooi met vrachtwagens was onderweg verder opgehouden door Duitse aanvallen, waarbij 6 van de 32 boten verloren waren gegaan.
Voor de oversteek over de Waal was gekozen voor een plek die ongeveer een kilometer ten westen van de spoorbrug lag. De rivier was hier zo’n 300 meter breed. Aan de noordzijde hadden de Duitsers diverse mitrailleursposities. Bovendien beschikten de Duitsers over mortier- en artillerie-eenheden en bevond zich bij de spoorbrug 22 mm geschut. De Amerikaanse oversteek zou geen eenvoudige opgave worden…
Om de overstekende airborne-troepen zoveel mogelijk te beschermen tegen Duits vuur, zou de Amerikaanse artillerie zorgen voor een rookgordijn over de rivier. Zestien Amerikaanse tanks werden aan de zuidoever van de Waal opgesteld om te vuren op de Duitse posities aan de overkant.
Per boot werden tien soldaten van het 504e Infanterieregiment en drie soldaten van de genie toegewezen. De genisten hadden de vervelendste taak van allemaal. Zodra de overkant bereikt was, moesten zij de boot weer terugvaren om een nieuwe lading soldaten naar de noordkant van de rivier te brengen.
Om stipt 15.00 uur had de artillerie gezorgd voor een rookgordijn over de rivier en toen om 15.15 uur de eerste boten het water in gingen, zorgden de Sherman-tanks op de zuidoever voor dekkingsvuur. Majoor Julian Cook van het 504e Infanterieregiment zat in de eerste boot. Hij hoorde en van zijn luitenants roeien op het ritme van de rozenkrans: “Hail Mary, full of grace.”
De soldaten deden wat ze konden om zo snel mogelijk naar de overkant van de rivier te peddelen. De Duitsers hadden ondertussen het vuur geopend op de mannen in de bootjes. Aanvankelijk was dat vuur onzuiver, maar al snel vielen in de boten de eerste slachtoffers.
Tank-commandant Giles Vandeleur: “Het was een verschrikkelijk gezicht. Boten werden letterlijk uit het water geknald. Ik zag reusachtige geisers opspuiten door de inkomende granaten, en door de beschie- tingen met de lichte wapens vanaf de noordoever leek de rivier wel een ziedende ketel.”
Kapitein Henry Keep, die in een van de voorste boten zat, schreef later: “Op de een of andere manier hadden we drie- kwart van de afstand afgelegd. Iedereen schreeuwde dat we moesten volhouden, maar niemand had nog veel kracht.”
Toch bereikten de meeste boten de noordkant van de Waal. Henrey Keep: “We klauterden over de doden en gewonden op de bodem van de boot. En waadden tot onze knieën in het water naar de kant, waar we achter een dijkje happend naar adem neerploften, voorlopig beschermd tegen de onophoudelijke beschietingen.”
Van de 26 boten, keerden maar 11 boten terug naar de zuidoever om meer soldaten op te halen. De andere boten waren gezonken of door de stroming van de rivier afgedreven.
Luitenant Gorman van de Irish Guards zag hoe de eerste golf de noordoever van de rivier bereikte: “Ik was geschokt over hun geringe aantal. Ik zag niet in hoe ze met zo weinig man ooit een steunpunt konden bemachtigen.”
Giles Vandeleur, bevelhebber over de tanks, stond samen met de Britse generaals Browning en Horrocks en de Amerikaanse kolonel Tucker op het dak van de energiecentrale. Van daar uit hadden ze een goed zicht gehad over de oversteek. Vandeleur: “Mijn god! Wat een vertoon van moed!”
Van de 260 mannen die de eerste oversteek gemaakt hadden, kwamen er 48 om het leven.
De heldhaftige oversteek over de Waal was slechts het eerste deel van de opdracht die de soldaten van majoor Julian Cook hadden meegekregen. Nu kwam het erop aan om zowel de spoorbrug als de Waalbrug vanaf de noordkant aan te vallen.
Lees verder:
De Amerikanen weten woensdagavond 20 september de Waalbrug te veroveren.
