Op vrijdag 23 september 1944 werd door de Duitse legerleiding het bevel gegeven dat Arnhem geëvacueerd moest worden. De Duitsers gingen ervan uit dat de geallieerden een nieuwe poging zouden ondernemen om Arnhem te veroveren.
De 90.000 inwoners van de stad kregen tot maandag 25 september 20.00 uur de tijd om de stad te verlaten. Via stencils die aan bomen waren opgehangen was de bevolking van het evacuatiebevel op de hoogte gesteld.
Een enorme vluchtelingenstroom komt op gang. De meeste foto’s hieronder zijn van de Arnhemse fotograaf P. J. de Booys die de evacuatie in cbeeld bracht. Veel van zijn foto’s zijn terug te vinden in het boek ‘Door de lens van De Booys’.
Terwijl voor hun huis Arnhemmers bezig zijn met het opladen van een handkar met bezittingen, trekken evacuees voorbij met een draagbaar waarop een kind ligt. De foto werd gemaakt in de Beethovenlaan.
Iets verderop in de Beethovenlaan lopen Arnhemmers met handkarren vol met spullen de stad uit. De meeste mensen vertrokken lopend of met volgeladen fietsen. Slechts weinig mensen hadden een auto, maar brandstof was in 1944 niet meer te krijgen.
Evacuees op de Klingebeekseweg.
Arnhemse evacuees op de Amsterdamseweg in de richting van Ede. De foto is gemaakt in de buurt van het huidige Van der Valkrestaurant. Iets zuidelijker van deze plek werd nog altijd zwaar gevochten tussen Duitse soldaten en de Britse airbornes in Oosterbeek.
Evacuees lopen door de Hommelstraat. De meeste Arnhemmers kozen voor een evacuatie in noordelijke richting. Veel Arnhemmers kwamen terecht in Apeldoorn. Omdat zich daar al veel vluchtelingen bevonden, werden veel Arnhemmers verder doorgestuurd. Tot aan Friesland aan toe.
Twee Arnhemse evacuees komen aan in Apeldoorn.
Evacuees op de Middenweg. Veel Arnhemmers hadden gehoor gegeven aan de oproep van het Rode Kruis om witte vlaggen mee te dragen. Daarmee was duidelijk dat de inwoners geen doelwit waren voor Duitse of geallieerde vliegtuigen. Overigens zijn tussen Arnhem en Apeldoorn enkele doden gevallen toen de colonne vluchtelingen daar werd beschoten door een vliegtuig.
Het is nooit voor 100 procent duidelijk geworden of dit een Duits of een geallieerd vliegtuig was, maar de beschieting lijkt door een Duits gevechtsvliegtuig te zijn uitgevoerd.
Ongeveer 600 Arnhemmers vonden een tijdelijk onderkomen in het Nederlands Openlucht Museum aan de noordkant van Arnhem. Op 3 november moesten alle vluchtelingen het terrein op last van de Duitsers verlaten. Uiteindelijk konden toch nog 80 mensen blijven.
Bij de bevrijding van Arnhem in april 1945 werd het Openluchtmuseum bevolkt door ongeveer 150 evacuees.
